EBÜ’L-HASEN EL-MÂVERDÎ
364’te (974-75) Basra’da doğdu. Babası gül suyu (mâü’l-verd) işiyle uğraştığı için Mâverdî lakabıyla tanındı. İlk fıkıh eğitimini memleketinde Mu‘tezile âlimi Abdülvâhid b. Hüseyin es-Saymerî’den aldı. 398 (1008) yılından önceki bir tarihte Bağdat’a giderek Ebû Hâmid el-İsferâyînî, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Bâfî ve diğer bazı âlimlerden ders okudu. Ebû Ali Hasan b. Ali el-Cebelî, Muhammed b. Adî el-Minkarî ve Ebü’l-Kāsım İbnü’l-Mâristânî’nin aralarında bulunduğu ulemâdan hadis dinledi. Hanefî fakihi Kudûrî’den yararlandı. Nîşâbur yakınlarındaki Üstüvâ’da ve diğer bazı yerlerde kadılık yaptıktan sonra Bağdat’a döndü. Fıkıh, usûl-i fıkıh, tefsir ve ahlâk dersleri verdi, hadis rivayet etti. Basra Camii’nde de bir halkası olduğu anlaşılmaktadır. Kariyerinde birbirlerine babaoğul kadar yakın olduklarını söylediği, İbn Ebü’ş-Şevârib ailesinin en son kādılkudâtı Ahmed b. Muhammed b. Abdullah’ın katkısı olsa gerektir. Kendisinden fıkıh öğrenen ve hadis dinleyenler arasında Hatîb el-Bağdâdî ve Ebü’l-Fazl İbn Hayrûn gibi önemli şahsiyetler bulunmaktadır.
Bir süre siyasî görevlerde bulundu ve kadılık yaptı. Ardından kendini tamamıyla tedris ve telif işlerine verdi.
30 Rebîülevvel 450 (27 Mayıs 1058) tarihinde Bağdat’ta vefat eden Mâverdî’nin cenazesi Bâbüharb semtindeki kabristana defnedildi. Mâverdî kaynaklarda vakar, hilim, hayâ, tevazu, ihlâs, ferâset ve üstün zekâ sahibi olarak nitelenir.
Başlıca Eserleri: 1. el-Hâvi’l-Kebîr 2. el-Ahkâmü’s-Sultâniyye 3. A‘lâmü’n-Nübüvve (Delâ’ilü’n-Nübüvve) 4. el-İknâ 5. Dürerü’s-Sülûk fî Siyâseti’l-Mülûk
Dürerü’s-Sülûk fî Siyâseti’l-Mülûk: Mâverdî’nin Siyâsetnâmesi, 2019 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanmıştır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nden özetlenerek alınmıştır.)